Norveç’in en önemli ihracat kalemlerinden biri olan somon, dünya çapında çok önemli bir gelişme sürecine girmiş ve son zamanlarda Avrupa sınırlarını aşarak, Asya’dan Uzak Doğu’ya kadar pek çok dünya ülkesi tarafından talep edilmeye başlamıştır.

İstatistiklere göre özellikle geçtiğimiz Ekim ayında Norveç Somonu 2.7 milyar NOK rekor ihracat değerine ulaşmış olup, geçen yıla kıyasla, aynı dönem için %21 artmıştır. Norveç Deniz Ürünleri Konseyi’nin son rakamlarına göre, Norveç somonu toplam ihracat değeri, bu yıl 23.9 milyar NOK’tur.  Bu da 7.7 milyar TL’ye denk gelmektedir.

Norveç Deniz Ürünleri Konseyi pazar analisti Paul Aandahl da somon ihracatındaki büyümeye rağmen, geçen yıl Ekim ayına göre ihracat değerlerinin daha yüksek olduğunu ve Avrupa’da taze somon balığı tüketimindeki artışın, Norveç somonu tüketiminin rekor değerlere ulaşmasına olanak sağladığını ifade ediyor.

Avrupa pazarına bakıldığında, %85’den az olmamakla birlikte, ayrılan Norveç Somonu miktarının %66’sı AB ülkeleri tarafından paylaşılmıştır. Somon ihracatında en büyük paya Fransa sahip olup, hemen arkasından 247 ton farkla Rusya gelmektedir. Polonya, üçüncü en büyük pazardır.

Ekim ayında ihracattaki bu büyük artışın sebepleri arasında, deniz suyu sıcaklığının beklenenden yüksek olmasıyla balığın gelişiminin doğru orantılı olması şeklinde açıklanabilir. Genellikle Ekim ayında tütsüleme endüstrisi yeni yıl dönemine hazırlandığı için, Avrupa’ya ihracat bu dönem de artmaktadır. Böylece ihracat miktarının yılın diğer aylarına göre daha yüksek değerlere ulaştığını söyleyebiliriz.

Asya’yı incelediğimizde, Norveç somonu ihracatı Ekim ayında 12.000 tona ulaşmış olup, geçen yıldan %12 daha fazladır. Japonya, Ekim ayında Asya pazarının en önemli yeri idi. Aslında genel olarak Japonya tüm yıl boyunca iyi bir pazardır denilebilir. Çin de Asya bölgesinde büyüyen bir pazardır ve alım miktarları giderek artmaktadır.

Bütün somondan sonra somon filetonun da ihracatının arttığı görülüyor. Ekim ayında, Norveç taze somon fileto ihracat miktarı 6.631 ton olup,  geçen yıla oranla %43 artmıştır. Çoğunlukla Polonya, Fransa ve İsveç gibi Avrupa pazarları tarafından talep edilmektedir. Özellikle pre-rigor fileto gün geçtikçe daha popüler olmaya başladı. Ölüm katılığının ilk evresi olan pre – rigor anında ürünün hasattan hemen sonra kesime girmesi, balığın et kalitesini ve dayanabilirliğini arttırmaktadır.

Norveç Somonuna en büyük rakip olan gökkuşağı alabalığı ise Ekim ayında ihracat değeri %45 artarak  toplam 161 milyon NOK olmuştur. Miktar bazında ise %52 artarak 5.609 tona ulaştığını görüyoruz.  Rusya, Belarus ve Polonya, gökkuşağı alabalığı ticaretinde en büyük 3 pazardır.

Türkiye’de de somon balığına olan önem her geçen gün artmaktadır. Omega 3 bakımından zengin olan bu balık sağlıklı beslenmenin en önemli öğelerinden biri olmaya devam ediyor.  2000’li yılların başında yıllık sadece 200 ton olan ithalat hacmi, son yıllarda 6.000 tona ulaşmıştır.  Ayrıca pazarda ürün yelpazesinin gittikçe genişlemesiyle, bütün somonun yanında fileto, porsiyon, dilim gibi işlenmiş ürüne olan talep de artmaktadır.